کارتێکرنا ئاخفتنا جوان ل سەر مرۆڤی

ژیان تركژی
ئێک ئاخفتنا جوان رۆژا مرۆڤی دگهوریت و خەمەکێ ژبیرا مرۆڤی دبەت، ئێک رەفتارا جوان دلێ کەسەکێ خوش دکەت و بارودوخێ ئەو تێدا لبەر سڤک دکەت، ئەڤجا بوچ ئەم جوان نائاخڤین؟! ئەم هوسا فێربوینە شکاندنا دەقێ کەسێ بەرامبەر هێزە، و هوسا هاتیە دیارکرن کو ئاخفتنا جوان و نەرم لاوازیا کەسایەتیە و هەر خودانێن ڤێ هزرێ ئەو مرۆڤەنە، ئەگەر روی ب روی ئاخفتنەکا نەخوش یان کرێت بوون، تێک دچن و عێجز دبن، پا بوچ دێ تو ئێکێ دی تێکدەی! پێدڤیە مرۆڤ بەری باخڤیت باش هزرا خو بکەت و خو بدانیت جهێ ئەو کەسێ بەرامبەر، ئایا درستە ئەز ڤێ ئاخفتنێ بێژم یان نە؟ بابەت نە نیشاندنا زەڤلەکانە نەک من داهێنانەک کریە من فلان کەس شکاند، نەخێر بەروڤاژیە ب تەمامی..

دوو فەرمودێن پێغەمبەری (سلاڤێن خودێ لێ بن) هەنە، تێدا دبێژیت: ((الكلمة الطيبة صدقة))، ئانکو ئاخفتنا جوان سەدەقەیە (خێرە)، و هەروەسا دبێژیت:(( من كان يؤمن بالله و اليوم الاخر، فليقل خيراً أو ليصمت))، ئانکو یێ باوەری ب خودێ و رۆژا دوماهیێ هەبیت، بلا ئاخفتنا خێرێ بێژیت یان بێدەنگ بیت... ئەڤە وێ دگەهینیت خو دینێ مە پشتگریا ئاخفتنا جوان و یا خێرێ و یاکو دلێ بەرامبەر نە شکێنیت دگریت، و رێزگرتنا مرۆڤێ بەرامبەر ئەرکە هەر کی بیت و رێزگرتنا مرۆڤان هێز یا کەسایەتیێ یە و گرانیا سەنگا مرۆڤیە.

گەلەک جاران لژێر قالبێ کو مرۆڤەک دروستم (صریح)م، ئاخفتنێن نەخوش دبێژن و مرۆڤێ بەرامبەر دشکێنیت، بۆ نموونە دێ کومێنتەکێ لسەر رەنگێ پیستی یان کێشا وی یان تشتەکە ئەو دبینت کرێتە دێ وی مرۆڤی شکێنیت، نەخێر کەسێ ئەو روخسەتە نینە کەسێ بشکێنیت، چونکی ئەڤە دێ ژ (صراحە) بیت (وقاحە)، یان ژی ل ژێر قالبێ (من ترانە دکرن) کەسەکێ شکێنیت، ب هەمی شێوازان، کەسێ مافێ شکاندنا کەسێ ل چ دیوانان نینە گەر خەلەتیەکێ بینیت بتنێ و ب جانترین شێوە دێ تێگەهینیت و ب باشترین رەفتار بێژیتێ، بێ کو هەستێ وی بشکێنیت..
چونکی هەمی دەما رەفتار  و ئاخفتنا جوان، مرۆڤی بەرز دکەت و بهایەکی مەزن ددەتە مرۆڤی و ئاریشێن مەزن پێ چارە دبیت و دلێ مرۆڤان خوش دبیت و دبیت ببیتە پالدەر بۆ هندەکا و گەلەک تشت چێدبن بتنێ ب ئاخفتنا جوان، کورد دبێژن: (ئاخفتنا جوان ماری ژ کونێ دەرێدخیت).