"کارەب و سیستەمێ ئەوروپی

ئەمین ئیبو
      کارەب ئێک ژ پێدڤیێن سەرەکی یێ مروڤی یە، هەروەسا کارەب ئەرکێ مڕوڤی و دەولەتێ دهەمی بوارێن ژیانێ دا ئاسان دکەت تایبەت دبوارێ پێشەسازیێ و تەندروستیێ دا، هەرژدەمێ پەیدابوونا زانستێ کارەبێ بەردەوام کارەب بەرەڤ پێشڤەچوونێ دایە، تایبەت ل سەدێ نوزدێ گەلەک پێشکەڤتن بخوڤەدیتیە دبوارێ پێشەسازیێ و تەکنولوژیا ناڤ ماڵادا و گوهورین بەردەوامن هەتە نهوژی، بو نموونە ئەڤ سیستمێ سمارت ئانکۆ (کارت) لبەرە ل کوردستانێ سەرتاسەری بهتە بکارئینان.
   ل ئەوروپا دهەمی سکتەرێن ژیانێ دا کارەب روولێ خو دبینت، ئەڤ روول ژی ب داهاتەکی ڤە گرێدایی یە داهات ژی لسەر وی پیڤەری دھێتە بکارئینان کا وی کەسی یان و کۆمپانیێ چەند ژ کارەبێ مەزاختیە و لسەر پیڤەرێن زانستی و سەردەم، بو نموونە ئەگەر ئەم ئەلمانیا بکەنە نموونە ساڵانا برەکێ پارەیی ژ ماڵان وەردگرت ژبو دەمێ سالەکێ ، ئەگەر یێ  ماڵاکێ 500یورو بت و ئەوێ مالێ بهایێ مەزاختنا کارەبێ وێ 350 یورو بت، دەمێ سالا وی دزڤرت ل وی دەمی دێ 150 یورو لێ هێنە زڤراندن و بەروڤاژی ژی ئەگەر پتر مەزاختبت دێ پارە زێدەتر بت، سەرارایی ڤێ چەندێ ئەم هەمی دزانن ل ئەلمانیا پارێ زاروک و سەمیانێ وان هەر هەیڤ تێت ژبلی ڤی پارەیی، سەمیانێ زاروکا ژی کارەکی تایبەت ژبو خۆ دکەت ئەڤەژی دێ بتە داهاتەکی باش ژبو خودانێ مالێ و بێگومان ئەگەر تە ئەڤ داهات لبەردەست بت دێ کاری بهایێ کارەبا خو بدەی بێ منەت.
     دڤان روژاندا د سیوشیال میدیادا بەحس ل بابەتێ کارەبێ هاتیەکرن، ئەو ژی بناڤێ سمارت ئانکۆ (کارت) کۆمپانیەکێ خو لڤی  سیستەمی و پروژەیی کریا خودان، ژبو دابینکرنا کارەبا ( 24)سەعەتی. بەلێ ئەگەر ئەڤ سیستەم ببتە پێتڤی ئانکۆ  (ئیجباری)و کارت ب 100دووڵاری یان 50 دوولاری و ژبلی کرینا سیستەمی ئەز دوێ باوەرێدامە ئەڤ جورێ کارەبێ دێ لسەر مللێ خەلکێ زەحمەت بت، تایبەت کەسانێن کێم دەرەمەت بەپێچەوانە ئەگەر حکومەت و کۆمپانیێ ئەڤی سیستمی ب بهایەکی گۆنجایی دابین بکەن ئانکۆ د بەرژەوەندیا خەلکیدا بت و خەلک ژی دێ فێری کێم بکارئینانا مەزاختنا کارەبێ بت و دێ بتە 24 سەعەتی ، و لداویێ دێ بەلا مە ژ موەلێد🚂 و لیژنا موەلێدا و سەرێ هەیڤا ڤەبت.