یاسا و ڕێسایێن گەندەلیێ!

محەمەد بانكی
زەلامەک چۆ سەرەدانا بابێ خۆبکەت، کو بابێ  یێ ل ناڤ نڤینێت مرنێ بوو. ئینا گوتە بابێ خۆ: باب ئەز حەزدکەم تۆ وی هونەرێ گەندەلییێ نیشا من بدەی کو یێ کەس نەزانیت، ئەو تێنەبن یێت گەندەلی پێشەیا وانبیت.
بابێ گوتێ: کوڕێ من گەندەلییێ یاسا و ڕێسایێت خۆ هەنە، پێدڤییە تۆ باش تێدا شارەزا ببی.

یا ئێکێ: تۆ ب تنێ نەشێی بڤی کاری ڕابی، چونکو گەندەلی کارەکێ دەستە کومی یە، پێدڤییە گەندەلا لخۆ کوەم بکەی دگەل خۆ بەشدار بکەی و پەیوەندیێن خۆ دگەل وان خۆش و قاهیم بکەی.

یا دوویێ: دڤێت تۆ ل ئەوان زەلاما بگەری یێن دبێژنێ: د سەر یاسایێ دا، ب هەرچی بهایەکێ هەی وان بەشدار بکەی، ئەڤە دێ هند تە شارەزا کەن، کو ئێدی کەس وەکو تە نەزانیت، دێ ڕێکێ لبەرتە کورتکەن کو زوی د گەندەلییێ دا ب سەرکەڤی.

یا سێیێ: کوڕێ من، یێ گەندەلی پێشەیا وی بیت دڤێت یێ قانونی بیت، دزیکەرێن سادە زوی دێ کەڤنە د زیندانانڤە،  بەلێ یێت شارەزا دێ خەلکەک بۆ دەستان قوتیت و لبەر چافکێن کامیرا دێ هێنە خەلاتکرن.

یا چارێ: خۆ باش فێری زاراڤێن گەندەلییێ بکە، مرۆڤی گەندەل حەز ژ پەیڤا بەرتیل ناکەت، ئەو حەز دکەت بێژنێ دەستبەعی یان دیاری.

یا پێنجێ: ئینکارا گەندەلییێ نەکە، بەلێ بێژە خەلکی گەندەلی هندا مەزنە ئێدی یا دشیاندا نینە بهێتە لادان، ئەڤجا پێدڤییە خۆ دگەل وێدا ب گونجینین، بەحسێ شەرەفێ و دەستپاکیێ بکە و درویشم و گوتارێن کارتێکەر بکاربینە، بەردەوام نەفرەتا ل گەندەلییێ و گەندەلان بکە.

یا شەشێ: هەردەم وێنەیێ خۆ جوان بکە، خزمەتێن باش پێشکێشی وان بکە یێن ب نەهێلانا گەندەلییێ ڕادبن، وێنەیا بۆ بیرهاتن دگەل وانا بگرە، ل بۆقێن ڕاگەهاندنێ بگەریە هاریکاریا تە بکەن، ڕاگەهاندنکارێن پایە پەرست دێ ڕێکا تە کورتکەن و وێنێ تە جوان کەن.

یا حەفتێ: ئەگەر تۆ شیایی قازیەکێ گەندەل بدەست خۆ بێخی، ئەڤە تە خزینەک دیت یاکو نەهێتە کڕین بچ بهایان، چونکو ئەو دراڤەکێ نایابە، کەس پرسیارا وی ناکەت کا تە ئەڤە ژکیڤە ئینایە.

یا هەشتێ: هشیاری شەفافیەتێ ببە، ئەو دەستپێکا دوماهییێ یە، هندی بشێی نەهێلە ئەو سەربگریت.

یا نەهێ: دژمنێ تەیێ ئێکێ و سەرەکی وژدانە، بلا هەردەم وژداناتە یا نڤستی بیت، ، هشیاربە بلا  چوجار وژداناتە ژخەوێ هشیار نەبیت.هەما هشیاربوو ئەو دوماهییا تەیە.