نامەیا رۆژا جیهانی یا شانۆیێ (27 ئادارا 2023) هونەرمەندا مەزن "سەمیحە ئەیوب" – مەسر

وەرگێران بۆ زمانێ كوردی: سەرحان ئەحمەد سەرحان
بۆ هەوە ئەڤ پەیڤا من یا رۆژا جیهانی یا شانۆیێ، هەستەكێ مەزنێ كەیف خۆشیێ دلێ من دا هەیە كۆ ئەز ئەڤرۆ دگەل هەوە دپەیڤم، چونكی هەر خانەیەكا دگیانێ من دا هەی یا ل ژێر وان نەخۆشیێن ئەم تێدا دژین ئاسێ بوویە – چ شانۆكار بین یان نە – دفشارێن مەزن و هەستێن گرتی ژ ئەگەرێ رەوشا ب سەر دونیایێڤە دهێت ددەمێ مە یێ نوكەدا ژ ئەگەرێ نەبوونا تەناهی و ئاسایشێ، كۆ ئەڤە ژی ئەنجامێ وان هەڤركی و جەنگ و كارەساتێن جیهانێیە، كۆ كارتێكرنا خۆ نەك ب تنێ ل سەر جیهانا مەیا ماددی هەبوویە، بەلكو هەتا ل سەر جیهانا مەیا رووحی و ئارامیا دەروونێ مەژی.
ئەز یا دگەل هەوە دئاخڤم ئەڤرۆ هەر چەندە هەست پێدكەم كۆ جیهان هەمی یا وەكی گزیرتەیێن ڤەدەر لێ هاتی یان ژی وەك گەمیێن رِەڤۆك دناڤ ئاسۆیێن مژگرتی، هەر ئێك ژ وان شیراعێ خۆ یێ ڤەكری و یا بەرەڤ جهەكێ نەدیارڤە دچیت، كەس دوان ئاسویانـدا چ نینە رێكێ پێ بزانیت، لێ سەرەرای هندێ ب هیڤینە كۆ بگەهنە بەندەرەكێ ئارام وان ب پارێزیت، پشتی ڤان هەمی تەوژمێن دەریایی یێن بەرزەبووی.
جیهانا مە نەك ب تنێ ئەڤرۆ بەلكو دهەمی دەمێن خۆدا یا ژئێك دویر بوو، لێ چ جاران وەك ئەڤرۆ یا ژ ئێك دویر نەبوویە، ئەها ئەڤەیە ئەو جیاوازیا دراماتیكی یا كۆ جیهانا مەیا هەڤچەرخ ل سەر مە فەرز دكەت. سەرەرای وان رێكێن گەهشتنا دەنگوباس و پەیوەندیكرنێ یێن نوی ئەڤێن هەمی سنۆرێن جوگرافی شكاندی، لێ هەر ئەڤ هەڤركی و ترس و دوولیا تێدا دەرباز دبین ژ ئاستێ لۆژیكی ژی دەرباز بوویە، كۆ ل ژێر ئەڤێ نێزیك بوونا شێوەیێ دەرەكی، دویربوونەكا گەوهەری پەیدابوویە، ئەم ژ گەوهەرێ دروستێ مرۆڤی دویركرینە كۆ مرۆڤی سادەترین وێنەیێ خۆ ژ دەستدایە.
شانۆ دگەوهەرێ خۆ یێ رەسەندا ل سەر كریارەكا مرۆڤایەتی رابوویە كۆ گرێدای كۆمەكا گەوهەرێن راستەقینەیێن مرۆڤینە، ئانكو ژیانە، ل گۆرەی گۆتنا رائدێ مەزن (كۆستەنتین ستانیسلاڤسكی) ژی دەما دبێژیت: "نەچە دشانۆیێدا و هەریی ب پێن تەڤە، هەری و پیساتیێ بهێلە ژ دەرڤە، خۆ پشتراسبكە كۆ تە ترسێن خۆ یێن بچویك، هەڤركی، جرە یێن سادە دگەل جلێن دەرڤە هێلاینە – هەر تشتێ كۆ ژیانا تە برۆخینیت و تە ژ هونەرێ تە دویر بكەت – بهێلە بەر دەرگەهی و وەرە ژۆرڤە".
دەمێ ئەم ب سەر دەپێ شانۆیێ دكەڤیت و ژیانا مرۆڤەكێ دناخێ مەدا هەی، كۆ ئەم ب ڤێ ژیانێ شیانێن مەزن بەرهەم دئینین ودابەش دكەین و هندەك وزەیێن مەزن ژێ بەرهەم دئینن، ئەم ژیانەكا نوی و پری هێڤی ب پێرفینەكا خۆش بەلاڤ دكەین، هۆسا هیڤیەكێ پێشكێشی ئەڤێن دیتر دكەین.
چونكی ئەو تشتێن ئەم دجیهانا شانۆیێدا دكەین چ وەك نڤیسەر، دەرهێنەر، ئەكتەر، سینۆگرافەر، شاعر، مۆزیكژەن، دیزاینەرێن كویرگرافی و هەتا وەك تەكنیكار و هونەری، بێ جیاوازی، هەمی بۆ وێ یەكێیە كۆ ئەم ژیانەكا نوی كۆ بەری هینگێ نەبووی ل سەر دەپێ شانۆیێ پێشكێش بكەین، ئەڤ ژیانە پێدڤی ب دەستەكێ نازكە بگریت و سینگەكێ بەرفرەهە هەمبێز بكەت و دلەكی نازك سۆزێ دگەل بدەت و ئەقلەكێ بەرفرەهـ كۆ هەمی ئەگەرێن بەردەوامی و مانێ پێشكێشی وێ بكەت.
دبیت زێدەهی نەبیت دەمێ بێژم كۆ ئەو تشتێن ئەم ل سەر دەپێ شانۆیێ دكەین كریارێن ژیانا مە بخۆ نە، كۆ ژ ئەنجامێ وێ بەرهەم دئێن، هەر وەك پەلەكێ ئاگری كا چەوا دناڤ تاریەكێدا رۆهن دبیت و سەرمایا وێ گەرم بكەت، ئەم شكۆمەندیێ پێشكێشی ژیانێ دكەین .. ئەم تەجسیدا وێ دكەین .. ئەم ژیانێ ددەنێ و ب واتە دئێخین، ئەم ئەگەران دئافرینن ژبۆ تێگەهشتنا وێ، ئەم رۆناهیا هونەری بكاردئینن ژبۆ بەرسینگگرتنا نەزانین و تۆندرەویێ، ئەم رەوتێ ژیانێ دگرین داكۆ رۆحا ژیانێ پێشكێشی هەبوونێ بكەین، ژبۆ گەهاندنا ئەڤێ نامەیا بلند وپاك؛ دەم و وەستیان و رۆندك و خوین و هەدارێ پێشكێش دكەین ب تنێ ژبۆ بەرگیریكرن ژ بها یێن حەق و خێر و جوانییێ، چونكی مە باوەری ب هندێ هەیە كۆ ژیان یا ژ هەژی مانێیە.
ئەز ئەڤرۆ دگەل هەوە یێن هێژا دئاخڤم نەك ب تنێ ژبۆ ئاهەنگێران ب بابێ هەمێ هونەران "شانۆ"یێ درۆژا وێ یا جیهانیدا، بەلكو ئەز گازی هەوە دكەم داكۆ ئەم هەمی ئێك رێز رابوەستین، داكۆ ئەم دەستێن خۆ بكەینە دئێكدا و ب دەنگەكێ بلند گازی بكەین وەك چەوا ئەم فێر بووینە ل سەر دەپێ شانۆیێ بكەین، داكۆ پەیڤ دەربكەڤن و وژدانا جیهانێ هەمیێ هشیار بكەن، داكۆ دناخێ خۆدا ل وی گەوهەرێ بەرزە یێ مرۆڤی بگەرین .. ئەو مرۆڤێ ئازا، ب لێبۆرین، حەز ژێكەر، نازك، موتەقەبل بۆ كەسێن دیتر ب ڤەگەرینن، داكۆ وی وێنەیێ ئەژدەهایی و نەژداپەرێسی و هەڤركیێن ب خۆین و هزرێن خۆ پەرێسی و تۆندرەو نەهێلینی ... مرۆڤ بەری هزارەهان سالا ل سەر ئەڤی ئەردی و ل بن ئەڤی ئەسمانی ژیایە، ئەڤجا پێت وان ژ وێ هەریا جەنگی و هەڤركیێن ب خۆین بینە دەر و گازی بكەن كۆ دەستا ژ ڤان تشتا بكێشن و بهێلنە ل بەر دەرگەهێ شانۆیێ، بەلكو مرۆڤایەتیا مە؛ ئەوا نوكە ل ژێر گۆمانێ ب ڤەگەریت، دووبارە مە ژ هەژی وێ یەكێ ببینیت كۆ ب راست ئەم شانازیێ ب خۆ ببەین كۆ ئەم مرۆڤین و ئەم هەمی برایێن ئێكین دمرۆڤایەتیێدا.
ئەڤە نامەیا مە شانۆكارایە هەر ژ یەكەم دەركەفتنا ئەكتەری ل سەر دەپێ شانۆیێ كۆ ئەم كرینە پێشەنگ ل دژی هەر كرێتیەكێ و تالان و كریارێن نەمرۆڤایەتی، كۆ ئەم ب هەمی رێكێن جوان و پاك و مرۆڤایەتی ل بەر سینگێ ڤان تشتان بگرین .. ئەم! نەك چ كەسێن دیتر ژبلی مە .. مە شیان یێن هەین كۆ ئەم ژیانێ بەلاڤە بكەینڤە .. ئەڤجا دا بەلاڤە بكەینڤە ژبۆ جیهان و مرۆڤایەتیێ.

سەحیمە ئەیوب كییە؟
ل (8 مارسا 1932) ل (شبرا) ل باژێرێ (قاهیرێ) ژدایك بوویە، ل سالا 1953 ژ پەیمانگەها بلندا هونەرێن شانۆیێ دەرچوویە، قوتابی بوو ل سەر دەستێ هونەرمەندێ شانۆكار (زكی تەلیمات)، كاروانێ وێ یێ شانۆیێ بەردەوامە و هەتا نوكە بەژداری د 170 شانۆگەریان دا كرییە، ژ وان ژی: (چوارینیا دۆژمنكاریێ، سكەیێ ئاشتیێ، خوین ل سەر پەرۆكێ كەعبێ، ئاگا مەمنون، گرۆڤرا تەباشیرا قەوقازی)، سەرەرای گرتنا رووبەرەكێ مەزنێ كارێن شانۆیێ دكاروانێ وێدا لێ هەر بەژداری دچەندین كارێن سینەمای و تەلەڤزیونی كرییە.

سەرچاوە:
نمایشا شانۆگەرییا شەوگار گۆرانییەکانی خۆی دەڵێ دەرهینان (مەهدی حەسەن)، ل کەرکووک و هەولێر. ٢٠٢١-٢٠٢٢
دەقێ وەرگێرای، یون فۆسە، وەرگێران ژ نەرویجی: هاودەم ساڵح جاف، شەوگار گورانییەکانی خۆی دەڵێ، دەزگای جاپ و بڵاکردنەیەوەی ئاراس، هەولێر. ٢٠١٠
پێشەکی و ڤەکۆلینا وەرگێری: یون فۆسە، وەرگێران ژ نەرویجی: هاودەم ساڵح جاف، شەوگار گورانییەکانی خۆی دەڵێ، دەزگای جاپ و بڵاکردنەیەوەی ئاراس، هەولێر. ٢٠١٠
دانا ڕەئووف، هارۆلد پینتەر، دەزگای چاپ و وەشانی سەرەم، سلێمانی. ٢٠١٥
پێشەکی و ڤەکۆلینا وەرگێری: سەرحا ئەحمەد، زمانێ چیا، پرۆژێ پێنووس یێ چاپ و بەلاڤەکرنێ، دهۆک. ٢٠٢١