کەلتۆرەکێ گەنی!

جاسم محمد شرنەخی
 دەمێ حکۆمەت ڕێکارەکێ دەتە بەر، میناک: شارەوانی جھێ کارێ ھندەک کاسبکاران بۆ جھەکێ دیتر ڤەگۆھێزتن؛ پێخەمەت دویرکرنا زیان و ستەمێ، ژ خوە ئەو کاسبکار دێ خرڤەبۆنێن خوەیێن نەڕازیبوون و داخوازکرنا ڤەگەڕاندنا مافێن خوەیێن ئەو دبینن ژ مافێن وانانن ل بەر دەرگەھێ بارەگایێ «حزبا دەستھەڵاتدار» ئەنجامدن، بەلێ، ئەو ڕویێن خوە نا ئێخنە حکۆمەتێ، چونکی دزانت ئاڤ د سەر چیڕە دچیتن!
 جارەکێ بەریا زێدەتری (٢٠) ساڵان، ژ بۆ ھەوڵا ڕاکرنا زولمەکا ژ جۆرێ: «خرابکارھێنانا ئیداری- التعسف الإداري» ل دژی من وەکۆ فەرمانبەرەکێ حکۆمی چێبووی، ئەز چۆمە فەرمانگەھا شۆلەژێ ژ بابەتی، من گۆتە ڕێڤەبەرێ وێ: ئەرێ مامۆستا، بۆچی تو ل بەرامبەر ڤێ مافخوارن و تەعدایێ یێ بێ دەنگی؟!، ژبەرچی تو ڤێ زۆریێ دکی؟!
 وی بەڕێزی بەرسڤا من دا: ب ڕاستی نە ب منە، حزبێ ئەڤ فەرمانە دایە!
من ژی نەمەردی نەکر و گۆتیێ: مادەم وەسایە و فەرمانا بڤێ نەڤێ بۆ تە ژ «بارەگایێ حزبی دھێت» نەک ژ لێڤەگەڕێ تەیێ فەرمی دھێت کۆ وەزارەتا تایبەتمەندە، گەلۆ چما ئەڤ ژمارا زێدەیا سازی و فەرمانگەھان ھەنە؟!
 ھەما بلا، پەروەردە، بەیطەرە، سایلۆ،... و ھەتا داویێ خڕ دئاڤاھیێ بارەگایێ حزبێڤە بن!
دەمێ سەیدای ئاخفتنا من گۆھ لێ بووی واللە کا کەڤرەکێ ھشکێ ڕەق دێ چ ئاخڤیت، ئەھا ھەلویستێ وی ئەو بوو!
 من یەقین کر: ڕێڤەبەر ژی یێ د ناخێ خوەدا ئاخینکێت حەیف و مخابنییەکا بێ ھیڤیبوون و چ پێچێنەبوونێ ڕادھێلت.

ل ساڵا ١٩٩١ دەمێ گەنجاتیێ، مە قوتابیێن کۆرد ل زانکۆیا بەغدا دیڤچوونا ھەڤپەیڤێنێن پێشکەفتنخواز یێن سەرۆکێن بەرەیێ نیشتمانیێ کۆردستانی ل گەل سەرێن ڕژێما بەعس و صدام حسينى دکر، ب دویڤچوونا ڕۆژنامەیێن عیراقێ یێن وی سەردەمی، ب ڕاستی دلێن مە ب داخوازیێن مەزنێن مە کۆردان ب چەوانییا جێبەجێکرنا "بنەمایێ جوداکرنا حزبێ ژ دەستھەڵاتێ- مبدأ فصل السلطة عن الحزب- گەش دبوون، هههههه ئەم چەند سادەبوون، مە نەدزانی ھەمی درویشمێن زیق زیق و بریقەدار بوون، تەنھا ھندەک کولاڤ بوون د کرنە سەرێن خەلکەکێ وەکی مە، و ڕاستییا وان قەت ھندی دندکەکێ ئەوان باوەری ژبلی حزبیکرن و قەزمکرنا دام و دەزگەھ و فەرمانگەھێن نیشتمانی و حکۆمی نەبوون.
 ھەتا وەکۆ ئاخفتن ژی ھەما ھەر ئەو ب تنێ بوو یا مە د ڕاگەھاندنا بەریا زێدەتری سیھ ساڵان دیتی.

 تشتێ نەگوھۆر ژ وی دەمی ھەتا ئەڤرۆ ئەڤەیە: پەروەردا سیاسەتمەدارێن حوکمڕان تەنھا ل سەر مەزنکرنا بریارێن بارەگایێ حزبی و مەرجەعیکرنا وی ل جھێ دام و دەزگەھێن حکۆمی و یاسایی، ل ھەمی جھان ھەر ژ باژێرکێن بچیک بگرە و ھەتا دگەھییە پایتەخێ ھەرێمێ ژی مەزنە کادرێن حزبی ئەو لێڤەگەڕێن سەرکێشێن ئیدارینە، و بەھرا پترا سەرکێشێن ئیداری عەبدمەئمۆرێن بەرپرسێن حزبینە!
 ئەڤە حالێ دام و دەزگەھێن وەڵاتێ مەنە د ڵەپێن کادرێن حزبیدا، ڤێجا خەلک دێ چەوان ڕێزێ ل سازیێن حکۆمەتێ گرن؟!
 بێ گۆمان خەلک، ھاوڵاتی بەرێ خوە ددن بڕیاردەران، بلا ئەو جھە - وەکۆ پرەنسیپ- نە گونجای ژی بتن، ھاوڵاتی دبینن سەرێن شۆل پێ چێ ببن، یێن ھەیی نەیی بەرپرسێن حزبا حوکمڕانە، لەوا ھەوارا خوە دگەھینن ئەڤان بەشەران!
بەلێ بخۆدێ ھاولاتی ژ ڤێ خرابکاریێ دویری بەرپرسیێ نینن. چونکی ھەر چەوا بت ئەڤ ڕەفتار و سەرەدەرییە خوە ب خوە ستەمە، نابت بەحسێ عەدالەتێ ل گەل بھێتە کرن، یا دیتر ژی کادرێن حزبی ل دویڤ بەرژەوەندیێن خوە و یێن حزبا خوە دەستێوەردانێ د کارێن دەزگەھێن میریدا دکەن، ئەو ل جھەک و ئەرکەک و دەستھەڵاتیەکا نەیا وان و نە ژ مافێن وان ئەو دگرن و کار دکن!
 ژ ئەنجامێن ئەڤێ خرابکاریێ ئەڤە ھندە سالە: ڕاوەستان، پاشڤەمان باش یێن بەرچاڤ بوویین.
 ڕاپۆرتێن جھێن شۆلەژێ و ژبلی وێ یەکێ ژی ئەم ب خوە یێن دبینن کا چەوان دەمێن کریار و ئەداکرنا ئەرکێن وەزیڤی یێن فەرمانبەر و ڕێڤەبەران ل ھەرێما کۆردستانێ بەرامبەر یێن وەڵاتێن جیھانێ کێمترین دەمژمێرن، بەرھەمئینانا فەرمانگەھێن مە ژی ل نزمترین ئاستە!
 ڤێجا ب چ ئاوایی ئەڤ کۆردستانە دێ چاڤێن خوە ب پێشکەفتنێ کلدتن و کەسێن بەلێ و لەبێ یێن حزبی ڕێکا خوە ژ بۆ وەرگرتنا پۆستێن ئیداری فەرشکری دبینن، بنەمایێن مەرجێن یەکسانیبوونێ و مەرجێن پیشەیی و پرەنسیپێ: «کەسێ ھەژی بۆ جھێ ھەژی» ھەمی د بن پێلاڤێن حزبایەتیێدا ھەرشاندینە، کەسێ دووڕوی و دەرفەتپەڕێس و ئنتیھازی بۆ جھێن ھەژی بناغەیەکێ پەیڕەوکرییە می د بەڕا ناچتن، چ بەڵایەکا مەزنە!
کارەسات ئەوە ھندی وێڤەترە، ساڵ بۆ ساڵێ ژی ئەڤ مەرجەعیکرنا حزبێ و بارەگایێن حزبێ خرابتر لێ دھێت، ڕەوشەنبیر و نوخبەیێن ھزرکی و سیاسی ب ئەرکێ خوە د شەرمزارکرنا ڤی کەلتۆرێ ڕزی و گەنی و گھۆڕینا وی ب چاککرنێ ناڕابن، وەڵاتی ژی ب قیبلەگەھا باڕەگایێن حزبی و قەستکرنا کادرێن حزبی ڤێ بەڕەلایێ پتر نۆڕماڵ دکن و زێدەتر دچەسپینن، لەوا پتر مە بەرەڤ سڕۆشتیکرنا - تەطبیعکرنا- کارەکێ بەرۆپشتی نەسرۆشتی پاڵ ددن.
لێ مادەم مە پێشکەفتن و مەدەنییەت دڤێت، ھەلبەت وان ئاڕمانجێن گەش ڕزگاربوون ژ ڤێ پاشڤەمانا مەزن دڤێت، لازم خوە ڕزگاربکین!