سکاڵا و ئازارەکانی ژنان بەدەست پیاوە کانیانەوە"

زۆرن ئەو سکاڵاو ناڕەزایانەی کە ژنان بەدەست پیاوە کانیانەوە هەیانە. 
(۲۰) خاڵ دەخەینە ڕوو ،کەتایبەتە بە ماف و کەمتەرخەمی پیاوان بۆ ژنە کانیان. 
۱. بە منەتەوە پارە بدەیت بەژنەکەت ،داواکردنی بەسوکێتی تەماشابکەیت. 
۲. ڕێگری کردن و بەهانە هێنانەوە لە هاتووچۆکردنی کەس وکاری ، یان سنوردارکردنێکی زۆر بۆ پەیوەندی یەکۆمەڵایەتی یەکانی بەکەس وکاریەوە. 
۳. سەپاندنی بیر و بۆچونی پیاو بەسەر ژنەکەیدا 
٤. هەڵەگرتنی بەردەوام و ڕەخنەی زۆر و بەدوایی عەیب گرتنی . 
٥. بەسوک تەماشاکردنی کەس و کاری ژن و بەراوردکردنی بە کەس وکاری خۆی. 
٦. بێ ئاگای پیاو لە گۆڕانە فیسۆلۆژی وتێکچوونە هۆڕمۆنیانەی کە وابەستەن بەژنەوە. 
۷. گەورەکردنی هەڵەی بچوک ،بچوک کردنەوەی کارە چاکەکانی . 
٨. بەراوردکردنی ژنی خەڵکی بەژنی خۆت . 
۹. ئیهمال بوون لەو شتانەی ژن خۆش حاڵ دەکات و کەپێویستی سەرەکی ماڵن یان تایبەت بەژنن. 
۱۰. بەردەوام سەرقاڵ بوونی پیاو ، فەراغی ژن لەپڕکردنەوەی هەست و نەستی ژن . 
۱۱. ڕێگری کردنی ژن لە سەفەرکردن ،یان سەفەر کردنی پیاو بێ ژنەکەی. 
۱۲.ڕێگری کردنی ژن لە بەها ئازادی یەکان ،کە دین و کۆمەڵگە ڕێگەی دابێت ،وەک :گوفتاری یان ڕەفتاری . 
۱۳. ڕێگری کردنی ژن لە ڕووی هەڵبژاردنی کارێک  خۆی پێی خۆشە ،کە هیچ لایەنێکی نەرێی نەبێت بۆکەسێتی پیاو. 
۱٤. بەردەوام چاودێری کردن و مراقەبە خستنەسەری ، لەکاتێکدا ژنەکەت هیچ ڕەفتارێکی ناشیرین ولادانێکی زەقی لەڕابردوودا نەنواندبێت. 
۱٥. ڕێگری کردن و مەحروم  کردنی لەچوون بۆبازاڕ  ،بە تایبەت کڕینی ئەو شتنانەی کەخۆی پێی خۆشە، وەک :دەرمانی جوان کاری وهەڵبژاردنی کەرەستەی ژنانە وەک :میکیاج و بۆن ...هتد. 
۱٦. نەڕەخساندنی هەل وکات بەبیانووی لاواز و تاقەتم نی یە یان ئیشم هەیە ،یان کوێم ئێش دەکات یان جەوم نی یە ئێستابیخەکاتێکی تر ...هتد.
لانی کەم لە هەفتەیەکدا بۆ چونە دەرەوە و جەوگۆڕین پێویستە،بەبێچەوانەوە ،هێشتنەوەی لەچواردیواردا ،بەڕێ کردنی ساتانی سەدان بارە. 
۱۷.دەرنەبڕینی ووشەی جوان و عاشقانە لەڕێگەی تەلەفون ویان ڕاستەوخۆ ڕوو بەڕوو. 
۱٨. لەبەرچاو نەگرتنی ئەو هەمووە زەحمەت  و هەوڵانەی کەلەماڵ ئەنجامی دەدات ،وەسوپاس نەکردنیان . 
۱٨.شاردنەوەی زۆرێک لەو شتنانەی زیان بە بەختەوەری ژن و پیاو دەگەیەنێت وەک :نەزانینی دەست کەوتنی پارە و لەچی دا خەرج کردنی ،یان نهێنی یەک کە پێویست بە شاردنەوە نەکات . 
۲۰.  ستایش نەکردنی ڕووخسار و ئاکار و گوفتارو دەست خۆشی نەکردنی کارەکانی ژن . 
"بەهیوای بەختەوەری و پێدانی مافی ڕاستەقینەی ژن "
ئیدریس نوری