تێکچوونا وەسواسا نەچارە ب کریار

ن؛ دژوار بابێ زنار
وەسواس ئێکە ژ نەخوشیێت دەروونی، هزرەکا دووبارەکەرە و دژی حەزا مرۆڤی دئێتە سەرێ مرۆڤی دە. و جاران دبتە هەستەک و د مەژیێ مرۆڤی دە دوبارە دبت و مروڤ نەچار دبت، کو کارەکێ بکت، ل دووماهییێ کو هندی بەرگرییێ ژ خوە بکت نەشێت.

 ئەڤ نەخوەشییە، ب رێژا 3% خەلک توش دبنێ، بۆ هەردوو رەگەزان وەک هەڤە لێ پتر ل دەڤ نێر پەیدا دبت و ل گەنجێن نێر پتر دیارە ژ مێیان و مەزنبوونێ. بەلاڤبوونا وێ بو هەردوو رەگەزان وەکا ئێکە، ل ژیێ 19 هەتا 25 ژ هەموو تەمەنێت دی پتر پەیدا دبت.
ئەڤ تێکچوون و نەخوەشییە ل ژییێ سنێلەیێ دەستپێدکەت، هندەک جاران ئێکسەر دەردکەڤیت، هندەک جاران هێدی هێدی سەرهلدەت، ئەڤ نەخوەشیی و تێکچوونە. گەلەک رەنگ و جورێت خوە یێت هەین. جورێ ئێکێ نەخوەشیا وەسواسا نەچارە ب کریار دژی هزرو بیرێن ویێن کەسوکی نە، ئەو هزر ژ نشکەکیڤە دئێنە سەری وی دە و دووبارە دبن دژی بیرو باوەرێت وی یێت ئولی نە، ئەڤ هزر کوفری و نەجسن دەرباری خودێ پێغەمبەرانن.

رەنگە نەخوەش کەسەکێ ئیماندارە ژی بیت، نەشێت کونترول و بەرگرییا وان هزران بکەت، خوە ژێ قورتال بکەت. ب درێژاهییا روژێ گەلەک زەحمەت و ئەزیەتێ د بینیت، ب دەستێ وان هزران، ئەوێت نە ب دەستێ وی، ئەو ژی ژبەر تێکچوونا ڤەگوهێزەرێ سیروتین د مێشکێ مروڤی دە.

جور و رەنگەکێ دی یێ ڤێ نەخوەشیێ، هزر خوە د مێشکی وی دە دووبارە دکەن، دترسیت ئێک ژ خوشتڤیێن مالباتا خوە بکوژیت. ئەڤ هزرو وێنە د مێشکێ وی دە دروست دبن، گەلەک وی دئێشینن، بەس چ جاران ئەو هزر نابن کریار.

بلا نەخوەشە دگەل وەرگرتنا چارەسەریێ ل دەڤ نوشداری، پێکۆلێ بکەت خوە نیزیکی وان تشتان بکەت، میناک گەر نەخوەش بێژیت ئەز ژ کێران و چەقویان دترسم کورێ خوە بکوژم. گەرەکە نەخوەش دگەل وەرگرتنا دەرمانان، خوە نیزیکی وان تشتان بکەت، چ جاران ئەو هزر نابن راستی.

تێکچوونا وەسواسا نەچارە ب کریار (اضطرابات الوسواس القهري) هندەک جورێن دی ژی یێت هەین، وەکو رەفتار دیار دبن، وەکو وەسواسا پاڤژیێ، یان رێکخستن، یان دووبارە بوون پشت راستکرن ،یان هژمارتنا تشتان، ئەڤ جورێت هە پتر وەکو رەفتار دیار دبن.  میناک وەسواسا پاقژیی گەلەک تشتێن مالێ دشۆت، وەکو پەردە و لحێف، یان سەرێ زارویێن خوە روژێ سێ چار جاران دشۆت، ب درێژاهیا روژێ ماندی بینەک مەزن دبینن ب پاقژکرنێ ڤە.
جورەکێ دی وەسواسا رێکخستنێ، تابلۆ یان پێنوسان، بەس دێ رێکخستنا وان تشتان ڤە مینت. رەنگەکێ دی یێ هەیی وەسواسا دووبارە بوون پشت راستکرن، پلاکان و سوپان، گەلەک جاران دووبارە دکەت هلدکەت و تەمرینیت. رەنگەکێ دی یێ ڤێ نەخوەشیێ، وەسواسا هژمارتنێ، میناک دێ پاران هژمێریت سێ بار چار بارە، وی نەچار دکت نە ب دەستێ وی یە.

ئەگەرێن ڤێ نەخوەشییێ، بۆ چەندین ئەگەران دزفرینن، ئەگەرێ تێکچوونا ڤەگوهێزەرێ سیروتین د مێشکی دە. یان بو ئەگەرێ ماوەیی ویراسیی دزفریننن، یان بو ئەگەرێ پەروەدەکرنا دەیبابان، ژ وانا ئەو رەفتار فێربوونە.

چارەسەریی بۆ ڤێ نەخوەشییێ؛
گەرەکە دگەل وەرگرتنا دەرمانان ژ لایێ نوشدارێ دەروونیی ڤە، گەلەک گرنگە روینیشتنان دگەل رابەر و راوێژکارێ دەروونیی گرێبدەت. دا پتر زانیاریان ل سەر تێکچوون و نەخوشیا خوە بزانیت، رەوشا خوە بو وی روون و زەلال بکەت، راوێژکار رێک چارەیان و سەرەدەری کرنێ بۆ رەوشا وی ببینت، دا بشێت پتر بەرگریێ گەل نەخوەشیا خوە بکەت. دگەل شیرەت و رێنمایێن راوێژکارێ دەروونیی، دا بشێت بەرامبەری ڤێ تێکچوون و نەخوەشییێ راوەستت، گەر بوو هەڤال و هاریکار دگەل ڤێ نەخوشییێ بێ مفایە. گەرەکە نە بت هەڤپشک دگەل ڤێ نەخوەشییێ، پێگیری و پراتیزەکرن رێنمایێن راوێشکارێ دەروونیی بکت، دا بشێت بەرسنگێ ڤێ تێکچونێ بگرت، گەر نە بێ سود بێ کەلکە.

میناک گەر وەسواسا پاقژیی هەبیت، هەر هەفتێ دەمژمێرین خوە کێم بکەت، یان خشتەیەک بۆ خوە دورست بکەت. گەر ئێک دمژمێرێ مینیت سەر شۆێ ڤە، بکت پێنجیی خولەک، هەفتیا دیڤ دە بکەت نیڤ دەمژمێر. هوسان دگەل رێنما و شیرەتێن  نوشدار و رابەری، دشێت جارەک دن ڤەگەریتە سەر رەوشا خوەیا سروشتیی، دگەل هاریکاریا دەرمانان پێگیری پێ بکەت. و رێک و پێک بخۆت، گەر هزرێن خەریب و نامۆ د سەرێ نەخوەش و دە هەبن، وان هزران (تسجیل الصوت) بکت. ب سماعا تەلەفوونێ گوهداریی بکت، روژانە بو چەندین جاران، ئەو هزرێن تامسار و بێ تابەت ل دەڤ وی دێ بار کەن، دگەل هاریکاریا وەرگرتنا دەرمانان.

بو زانین گەلەک کەسێن ب ناڤو دەنگ تووشی ڤێ نەخوەشییێ بوونە، میناک ئەکتەرێ سیمنایی لیوناردو دیکاپریو، بەرنیاس جاک، توشی تێکچوونا وەسواسا نەچارە ب کریار ببوو.