زمان و ئەم

كوڤان حسێن
گەلەك پێناسە و ڤەدیتن هەنە بۆ زمانی و هندەك ب بنەسترا هەبوونا نەتەوەیان ددەنە پێناسەكرن و رەنگەكێ‌ دی ژی یێ‌ ناسنامێ‌ ددەنە دیاركرن. دیار نینە كوردا زمان ل كیژ ئاستێ‌ سەنگ و گرانیێ‌ دانایە، ل دەمەكێدا خاندنا زمانێن بیانی بویە (پوز) و شانازی بۆ هندەكا وەكی زمانەكێ‌ دی لسەر زمانێ‌ دایكێ‌ بلندتر دبینن. ڤان رۆژا وەك دیار حكومەتا عێراقێ‌ لبەرە زمانێ‌ كوردی ل خاندنگەهێن عێراقێ‌ بتنێ‌ وەك دیكور بمینیت، ل دەمەكێ‌ ئەگەر ئەم لسەر زمانێ‌ خوە بێدەنگ بمینین، رەنگە زمان ژی ب دەردێ‌ هندەك دەڤەرێن كوردستانێ‌ بچیت.
زمان رەنگە دوماهیك خەم بیت بۆ تاكێ‌ كورد و حكومەتا كوردستانێ‌ و سازبێن وێ‌. راستە ئەم زمانێ‌ كوردی ل هەمی ئاست و قوناغەكێ‌ دخوینین، لێ‌ رەنگە بتنێ‌ زمانێ‌ كوردی زمانێ‌ فەقیر و ژارا بتنێ‌ بیت، ل دەمەكێ‌ هەمی خودان شیانێن كوردستانێ‌ زاروكێن وان ب زمانێن بیانی دخوینن.
 ئالوزی ئەوە ئەگەر تەخا سەردەستا كوردستانێ‌ ل ناڤ كوردستانێ‌ بڤی رەنگی رەفتارێ‌ دگەل زمانی بكەن ژ راست یا بەغدا دكەتن، یا سەیر نینە. زمانێ‌ مە مانا مەیە و رەنگە ب حنێر ئەڤ زمانێ ژ تەعریبێ‌ قورتال بویە. بریارا بەغدا ئەگەر سەربگریت ژ راستی گورزەكێ‌ مەزنە بۆ سەنگ و زمانێ‌ كوردی و پاشی بۆ ئەوا ل دەستوری دا هاتی زمانەك رەسمییە. ئەڤە زەنگەكا پری مەترسیە بۆ كوردستانێ‌. ژ لایەكێ‌ دی ڤە رەوشا زمانێ‌ كوردی وەك زمانزان بۆ دچن دئالوزیەك مەزن و رەوشەك خراب دایە. زمانێ‌ نەتەوەی پێتڤی ب یاسایانە ل ئاست و قەبارەكێ‌ مەزندا بمینیت. زمانێ‌ كوردی رەنگە وەك زمان ل ناڤخویێ‌ كوردستانێ‌ گەف لسەر نەبیت، لێ‌ ئەڤە هندێ‌ ناگەهینیت كو زمانێ كوردی لسەر دەمەك زێرین دا دبوریت, لڤێ ژینگەها نوكە زور زمان لبەر مەترسیێ‌ نە نەمازە زمانێن ل ئاستێ‌ تەكنەلوژی دا پیچەك پاشڤەمایی. فرەنسی هەرچەندە چەندین وەلات ب فرەنسی دئاخڤن، لێ‌ ژ ژناڤچوونا زمانێ‌ خوە دترسن و هەولا هندێ‌ ددەن بهەر رەنگێ‌ هەبیت زمانێ‌ فرەنسی ب پارێزن.
ل كوردستانێ‌ كی دخەما زمانی یە لسەر ناڤ و نیشانێن جهێن بازرگانی و رێنڤێسا وان. كی دخەما هەبونا زمانەك ساخلەمە لسەر سوسیال میدیایێ‌؟ راستە بریارا بەغدا سەر بگریت سڤكاتیەك مەزنە ب زمانێ‌ نەتەوەیەكا مەزن ل عێراقێ،‌ لێ‌ ل كوردستانێ‌ ژی زمان پێتڤی ب پتر خودان دەركەفتنێ‌ یە.