ئاڤا کرنا مرۆڤی بنگەهێ ئاڤاکرنا هەر وولاتەکی یە

مستەفا بامەرنی
پیڤەرێ شارستانیەتێ پێشکەفتنا هەر وولاتەکی نە ب ئاڤاهیێن بلند و موسلمانانە، بەلکو دئاڤاکرنا مرۆڤی دایە و گرنگی پێدان ب ئاڤاکرنا مرۆڤی دهێت بجهئینان، ب پەروەردەکرنا راست و دروست لسەر بهايێن ئەخلاقێ چاک و پێشڤەبرنا مرۆڤا ب زانینێ و زانستی. دەمێ وەحی بو پێخمبەرێ مە محمدی (سلاڤێن خودێ لسەر بن) هاتی، ئێکەسەر گوتێ: (إقرأ) بخوینە، لڤێرێ بومە دیاردبیت کو خاندن خالا دەستپێکا زانینێ یە. گەلەک وولات ژ ئەگەرێ شەرو پێکدادانا یێن توشی کارەستا بوین و یێن ژنافچوین، نێ وان وولاتا جارەکا دی یا خو لسەر پێت خو گرتی و یێن پێشڤە چوین ب دوبارە ئاڤاکرنا مرۆڤێ خو، چنکو مرۆڤن یێن وولاتی برێڤە دبەن و بپێشڤە دبەن نەژی سامانن.
دڤێت حکومەت و رێبەرێن وولاتی دەزگەهێن زانینێ و خوزمەتکاریێ بو هاوەلاتیێ خو دابین بکەت و وان  فێر کەن و بزانستی چەکدار بکەن. ئاها هوسا دێ مرۆڤەکێ ئاڤا و بەرهەڤ و ساخلەم پەیدا بیت و بیتە بنگەهێ ئاڤاکرنا وولاتێ خو.
دكتور عبدالله حمدوك (خەلکێ سودانێ یە) دبێژیت: “ ئەگەر ئەم دئاڤاکرنا مرۆڤەکێ راستەقینەدا سەرکەفتین برێکێن راست و درست و زانستی، دێ دئاڤاکرنا وولاتێ خودا سەرکەڤین “. عەليێ كورێ ابو طالبي دبێژیتن: سێوی نە ئەو کەسەیە یێ بابێ خو ژ دەست دای… سێوی سێویێ زانست و ئەدەبیە.
داکو ئەم بشێین وولاتێ خو ئاڤا بکەین، پێتڤی یە ئەم بەرێ خو بدەینە رەوشا ئاڤاکرنا مرۆڤێ مە لهەرێما کوردستانێ دا و داکو رەوشا ئاڤاکرنا مرۆڤێ خو بزانین دڤێت ئەم بەرێ خو بدەینە رەوشا دامو دەزگەهێن پەروەردێ و زانینێ و زانستی ل هەرێما کوردستانێ. بمخابنیڤە دەستهەلاتداریا هەرێمێ هەتا نوکە چ بەرنامە بو ئاڤاکرنا مرۆڤی نەبویە و هەتا نوکە مە دەولەتا دامودەزگەها نینە، کو بشێوەیەکێ رێکخستی و یاسایی ڤی ملەتی برێڤە ببەت.
ل هەرێما کوردستانێ هژمارەکا زورا خاندنگەهێن بزمانێن بیانی یێن هاتینە دامەزراندن، نێ بمخابنیڤە چ پیتە بزمانێ دایک نەهاتیە کرن و ئەو زاروکێ زمانێ خو بزانیت دێ شێت زیتر فێری هندەک زمانێن دیژی بیت، نێ بمخابنئڤە ئەو زاروکێن دڤان خاندنگەهادا یێن گەهشتینە رادەیەکی کو ئێدی کوردیا وان یا سەقەت بوی. ژبلی هندێ ئەڤ خاندنگەهە بتنێ خاندنگەهێن زاروکێن بەرپرس و زەنگینانە.
ئەڤرو خاندنگەهێن حکومەتێ یێن بوینە خاندنگەهێن هەژارا و بێ خودانا و خاندنا وان بزمانێ کوردیە، نێ بگەواهیدیا گەلەک دەیبابا و هەروەسا بسپوراژی دبێژن گەلەک شاشیێن زمانی یێن د پەرتوکێن واندا هەین و بمخابنیڤە دەزگایێن پەروەردێ هەرسال وان پەرتوکا کوپی دکەن بێی وان شاشیا راستڤەکەن، رامانا وێ ئەوە کو هەمان شاشی یا دوبارە دبیتەڤە و چ پیتە خاندنێ ناهێتە کرن.
دەمێ ئەڤ خوێندکارە دگەهیتە ئاستێ زانکویێ توشی شوکێ دبیت، چنکو ل زانکویێ خاندن نە بزمانێ کوردیە و هەروەسا سەرچاڤێن کوردیژی گەلەک دکێمن و بدەست ناکەڤن چنکو کەسەک یان لایەنەکێ بەرپرس نینە فان سەرچاڤێن بزمانێن بیانی وەرگێریتە سەر زمانێ کوردی و خو لڤی بابەتی بکەتە خودان.
 ژبەر ڤێ چەندێ خوێندکارێ زانکویێ نەچار دبیت بخو ڤەکولینێن زانستی و تایبەت یێن ئامادە لبازاری بکریتن. بمخابنیڤە کرینا ڤەکولینێن زانستی و تایبەت بزانکویاڤە و هەتا پروژێن ماستەرێژی لبازاری دهێنە کرین و فروتن و ئەڤە یا بویە دیاردەکا ترسناک ل هەرێما کوردستانێ.
هەروەسا ئەڤرو گەلەک زانکویێن تایبەت و ب پارە یێن لهەرێما کوردستانێ هاتینە دامەزراندن و ئەڤ زانکویە بو تەخا زەنگینا یێن هاتینە ڤەکرن، بگەواهدیا گەلەک دەرچویێن ڤان زانکویا دبێژن:” مە ئامادەبونەکا کێم دزانکویێ دا هەبو و مە نە دخاند، نێ مە پارێ خو دا و ئەڤرو ئەم هەلگرێن باوەرنامەکێی نە “. ئەرێ ئەڤ کەسێ بقوپیایێ سەرکەفتی دێ چ پێشکێشی ملەتێ خو کەتن؟ چنکو ئەو بخو زانایەکێ نەزانە!!!
ئەگەر هەرکەسەک بڤی ئاوایی بو خودان باوەرنامە و هەرئێک بتایبەتمەندیەکێ ، دێ خەلکێ کوردستانێ بیتە قوربانیێ ڤی نەزانی، بونمونە: نوژدارەکێ بقوپیایێ بویە نوژدار نەشێت نەخوشەکی چارەسەر کەت بەلکو دێ وی نەخوشی کوژیت، یان ماموستایەکێ بقوپیایی بویە ماموستا دێ خاندنێ ژناڤ بەتن و ئەندازیارەکێ بقوپیایێ سەرکەفتی دێ مە لبن کاڤلەخانیادا ڤەشێریتن. زانکویێن تایبەت و بپارە یێن بوینە ئەگەرێ ژپشت گوهئئێخستنا زانکویێن حکومەتێژی. و هەروەسا نە زانکویێن حکومەتێ و نەژی زانکویێن تایبەت پیتە بزمانێ کوردی ناکەن ددەمەکی دا و لهەمی دونیایێ وانا زمانی ئێکە ژ وانێن سەرەکی و گرنگە و خاندن بزمانێ دایکە دهەمی قوناغێن خاندنێ دا، و چنکو زمان ناسناما ملەتایە.
داکو ئەم ببینە خودان مرۆڤەکێ ئاڤا، دڤێت ئەم پیتەی ب تاکێ کورد بکەین و بخێزانێ و تەخا ماموستا و مرۆڤێن زانا بکەین چنکو ئەڤەنە شەنگستێن مرۆڤەکێ ئاڤا و وولاتەکێ پێشکەفتی.
و دەمێ ئەم پیتەی بدەزگەهێن خاندنێ و پەروەردێ و زانینێ دکەین، دێ بینە خودان نفشەکێ ساخلەم و خودان پەروەردەکا راست و درست و چاک و هشیار و زانا و هوسا دێ بینە خودان دەولەت.
پیرەمێرێ شاعیر دبێژیتن:
ئەو کاتە زانیم کە خاک فەوتاوە
 زانا لەدەرگای نەزان وەستاوە.